Friday, September 25, 2009

Δεν Γυρίζει Πίσω (;)


από την Ελευθεροτυπία

Η εξέλιξη δεν κάνει στροφές 180 μοιρών και το γενετικό ρολόι δεν γυρνάει ανάποδα, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα πάνω στις πρωτεΐνες.

Οι εξελικτικοί βιολόγοι, ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα, συζητούν –και διαφωνούν- κατά πόσο είναι δυνατό η εξέλιξη να κάνει ανάποδα βήματα, ένα ζήτημα δύσκολο να απαντηθεί με σιγουριά, επειδή σπάνια ξέρουμε ποια ακριβώς χαρακτηριστικά είχαν οι πρόγονοι των ειδών και με ποιους μηχανισμούς εξελίχτηκαν στις σημερινές μορφές τους.

Όμως, σύμφωνα με τη νέα έρευνα, υπό τον Τζόε Θόρντον του Κέντρου Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας του πανεπιστημίου του Όρεγκον των ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, από τη στιγμή που ένα γονίδιο διαμορφωθεί στην τωρινή μορφή του, μπλοκάρεται γενετικά ο δρόμος της επιστροφής του στην προηγούμενη κατάστασή του – τουλάχιστον όσον αφορά τις πρωτεϊνες.

Οι αμερικανοί ερευνητές, σύμφωνα με το Science, το Live Science και το New Scientist, προσπάθησαν να απαντήσουν το ερώτημα εστιάζοντας στην εξέλιξη στο μοριακό επίπεδο, επειδή μπορούν να εξακριβώσουν ευκολότερα τα διαδοχικά εξελικτικά βήματα από το προηγούμενο στάδιο μιας πρωτεϊνης στο επόμενο. Η μελέτη τους εστιάστηκε στην πορεία μιας συγκεκριμένης πρωτεϊνης, του υποδοχέα γλυκοκορτικοειδών (GR), που σχετίζεται με την ορμόνη του στρες κορτιζόλη, μέσα σε μια τεράστια χρονική περίοδο 450 εκατ. ετών.

Οι επιστήμονες αναδημιούργησαν την πρωτεϊνη όπως ήταν πριν εξελιχτεί στην τωρινή μορφή της (περίπου πριν 400 εκατ. χρόνια) και διαπίστωσαν ότι η σημερινή μορφή της δεν ανέχεται να αποκατασταθούν η δομή και οι λειτουργίες της προηγούμενης μορφής. Με άλλα λόγια, η νέα έρευνα, για πρώτη φορά, αποκάλυψε ότι, με το πέρασμα του χρόνου, εμφανίζονται ορισμένα γενετικά εμπόδια (μεταλλάξεις) που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την μεταμόρφωση μιας πρωτεϊνης ξανά στο προηγούμενο στάδιό της.

«Γκρεμίζονται πίσω τους οι γέφυρες και η επιστροφή είναι αδύνατη πια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Θόρντον, ο οποίος πιστεύει ότι –πέρα από τις επιμέρους πρωτεϊνες- η ίδια μη αναστρεψιμότητα ισχύει για πολύπλοκα εξελιγμένα χαρακτηριστικά των οργανισμών, όπως το σχήμα τους, η συμπεριφορά και ο μεταβολισμός τους.

Σύμφωνα με την έρευνα, ακόμα και αν οι μελλοντικές συνθήκες και οι συνακόλουθες εξελικτικές πιέσεις του περιβάλλοντος μοιάζουν ξανά με αυτές του παρελθόντος, τα βιομόρια δεν πρόκειται να επιστρέψουν στην προηγούμενη κατάστασή τους.

«Πρόκειται για την καλύτερη μέχρι σήμερα παρουσίαση των μοριακών θεμελίων της εξελικτικής μη αναστρεψιμότητας», δήλωσε ο καθηγητής οικολογίας και βιολογίας Μάικλ Ρόουζ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. Για «μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην εξελικτική βιολογία τα τελευταία 10-15 χρόνια», έκανε λόγο ο εξελικτικός βιολόγος Γκούντερ Βάγκνερ του αμερικανικού πανεπιστημίου Γιέηλ, επειδή, όπως είπε, όχι μόνο δείχνει ότι όντως η εξέλιξη δεν γυρίζει πίσω, αλλά επιπλέον εξηγεί λεπτομερώς και τον γενετικό μηχανισμό που αυτό συμβαίνει.

Ορισμένοι άλλοι πάντως βιολόγοι, όπως ο Ντάνιελ Φάλους του ιρλανδικού Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Κορκ, και ο Μάικλ Λιντς του αμερικανικού πανεπιστημίου της Ιντιάνα, εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί και δήλωσαν ότι δεν είναι ακόμα απόλυτα βέβαιο ότι η εξέλιξη δεν μπορεί να βρει δρόμους πισωγυρίσματος.
---------------------------------

Κι ο Πρίντεζης; Για πες.

No comments:

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails